We kennen allemaal wel een perfectionistische leider. Misschien bén jij er zelf één. Altijd op zoek naar beter, naar het hoogst haalbare. Geen genoegen nemen met ‘goed genoeg’. Op het eerste gezicht lijkt dat bewonderenswaardig. Deze leiders zijn streng voor zichzelf en gaan lang door om een maximaal resultaat neer te zetten. Ze leggen de lat heel hoog, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor hun medewerkers.
Perfectionisme heeft echter, zoals zoveel dingen, twee kanten.
Laten we eens eerlijk kijken naar de voor- én de nadelen van perfectionisme in leiderschap.
De voordelen: waarom perfectionisme je (soms) ver brengt
Een perfectionistische leidinggevende stelt hoge eisen. En dat betekent vaak ook hoge kwaliteit. Je haalt het beste uit jezelf én je team. Goed is niet goed genoeg, en daardoor groeien mensen, projecten en bedrijven sneller dan gemiddeld.
Bovendien straalt een perfectionistische leider vaak iets uit waar anderen graag achteraanlopen: gedrevenheid, toewijding, passie. Je ziet details die anderen missen. Je voelt haarfijn aan wanneer iets nog niet klopt. Dat maakt je vaak scherp, strategisch en betrouwbaar. Deadlines worden gehaald, klanten zijn doorgaans tevreden. Dat klinkt goed, zou je kunnen zeggen. Maar…. voor hoe lang?
De negatieve effecten van perfectionistisch leiderschap
Jarenlang studeerde ik in Amerika bij Tony Robbins, internationaal coach, bestseller auteur en spreker. Later maakte ik deel uit van zijn leiderschapsteam. Eén van zijn beroemde uitspraken is “Perfectionism is the lowest standard”. Perfectie houdt jouzelf en jouw medewerkers tegen.
Als perfectionistische leider kun je bijvoorbeeld:
- Micro managen, omdat je niemand vertrouwt om het ‘net zo goed’ te doen als jij. De zuurstof kan daarmee weggenomen worden in het team.
- Demotiveren, omdat jouw medewerkers het gevoel krijgen dat het nooit goed genoeg is.
- Je eigen ontwikkeling blokkeren, omdat je geen fouten toestaat en dus geen fouten durft te maken.
- Vertragen, omdat je eindeloos blijft sleutelen en verbeteren.
- Overbelast raken, omdat je de lat zó hoog legt dat het nooit haalbaar is. En ook omdat je heel veel naar je toetrekt, omdat jij vindt dat je het zelf beter en sneller doet dan een medewerkers.
En misschien nog wel het pijnlijkste: je verliest uiteindelijk de verbinding — met jezelf én met de mensen om jou heen. Perfectie najagen klinkt mooi, maar als het nooit écht bereikt kan worden, is frustratie onvermijdelijk. Voor jou én voor anderen om je heen. En laten we eerlijk zijn, niemand is perfect, zelfs jij niet.
Hoe ga je om met perfectionisme?
Perfectionisme afleren is niet een knop die je omzet. Het vraagt om oefening en goede begeleiding van een coach of mentor. Deze tips en inzichten kunnen daarbij helpen:
- Focus op vooruitgang, niet op perfectie.
- Omarm imperfectie, durf te kiezen voor ‘goed genoeg’ waar dat kan. Dat maakt je menselijker. Realiseer je dat niemand perfect is.
- Zie imperfectie als uitnodiging tot groei. Voor jezelf én voor je team.
- Zie fouten als een leer- en groei ervaring in plaats van er bang voor te zijn.
- Realiseer je dat je waarde niet afhangt van foutloos zijn.
- Geef het goede voorbeeld door open te zijn over je eigen fouten en leerervaringen.
- Zet uitdagende, maar bovenal realistische en haalbare doelen.
- Vier kleine overwinningen op het gebied van jouw vooruitgang.
- Omring je met mensen die jouw voortgang ondersteunen en die geen perfectionisme van jou eisen.
Écht leiderschap draait niet om perfectie. Het draait om lef, veerkracht en het vermogen om te leren en te ontwikkelen — elke dag opnieuw.
Tot slot
Perfectionisme is een kracht. Maar alleen als je hem in dienst stelt van je doelen, niet andersom. De kunst is om jezelf en je team de ruimte te geven om te groeien, te leren, te experimenteren — en daardoor samen écht verder te komen. Dus: blijf streven naar kwaliteit. Maar gun jezelf ook een zekere imperfectie die nodig is om te blijven bewegen.
